سیستم انبساط مستقیم تهویه مطبوع
سیستم های تهویه مطبوع انبساط مستقیم، از سیستم هایی هستند که براساس سیکل تبرید تراکمی کار می کنند و دارای بخش های اصلی کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط، اواپراتور و لوله کشی های مبرد هستند. انبساط مستقیم که با نام های DX یا Direct Expansion نیز شناخته می شود، به ساختاری گفته می شود که در آن از مبرد به طور مستقیم برای سرمایش یا گرمایش استفاده می شود. برخلاف دیگر انواع سیستم ها که از آب برای این منظور بهره گرفته می شود، در سیستم تهویه مطبوع انبساط مستقیم، شاهد ورود مستقیم مبرد به یونیت های داخلی انواع دستگاه ها هستیم. مزیت هایی که در این نوع خاص از سیستم های تهویه مطبوع وجود دارد، سبب شده تا در انواع دستگاه ها نظیر چیلر، هواساز، وی آر اف و … از آن بهره استفاده شود. در این مطلب به بررسی سیستم انبساط مستقیم تهویه مطبوع پرداخته شده و مزایا و معایب آنها به همراه معرفی دستگاه هایی که دارای این ویژگی هستند، صورت گرفته است.
سیستم انبساط مستقیم چیست؟
سیستم انبساط مستقیم یا dx، ساختاری است که در آن به جای استفاده از آب برای سرمایش و گرمایش، از مبرد به طور مستقیم استفاده می شود. در دستگاه هایی نظیر چیلر، مبرد پس از کاهش پیدا کردن دما، وارد اواپراتور که نوعی مبدل حرارتی است، می شود و در آنجا دمای آبی که برای مصارف سرمایشی به کار برده می شود، را کاهش می دهد. این آب خنک شده وارد کویل های دستگاه هایی نظیر فن کویل یا هواساز شده و در آنجا دمای هوای محیط را کاهش خواهد داد. این ساختار را به نام سیستم های آبی می شناسند. اما در مقابل سیستم انبساط مستقیم، در مدار خود از آب استفاده نمی کند و مبرد پس از کاهش یا افزایش پیدا کردن دما از طریق کویل های مخصوص، به طور مستقیم وارد هواساز یا فن کویل می شود. کویل هایی که می توانند مبرد را به طور مستقیم در خود جاری کنند، با کویل های مخصوص آب متفاوت بوده و با نام کویل انبساط مستقیم یا dx شناخته می شوند.
کویل انبساط مستقیم
کویل dx چیست؟ و چه تفاوتی با دیگر انواع کویل ها دارد؟ این کویل ها از جنس مس ساخته می شوند و مبرد بدون واسطه و به طور مستقیم به آنها وارد می شود. این کویل ها نوعی مبدل حرارتی هستند که باید به منظور افزایش یا کاهش دما در دستگاه هایی نظیر فن کویل یا هواساز مورد استفاده قرار گیرند. به منظور بالا بردن راندمان این کویل ها در اطراف آنها از صفحه یا پره هایی از جنس آلومینیوم استفاده می شود. به این ترتیب میزان انتقال حرارت توسط این کویل ها افزایش پیدا کرده و راندمان سیستم تهویه بهبود خواهد یافت. در این کویل ها، مبرد در ابتدا وارد یک بخش توزیع می شود و در ادامه به طور یکنواخت به همه قسمت ها خواهد رسید. کویل انبساط مستقیم به منظور سرمایش و گرمایش در دستگاه های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای سیستم انبساط مستقیم
مزایای سیستم های مجهز به کویل های انبساط مستقیم، سبب شده تا استفاده از این ساختار در بسیاری از دستگاه های مدرن تهویه مطبوع رایج شود. به دلیل صرفه جویی هایی که در مصرف انرژی صورت می گیرد و راندمان بالایی که می توان از این کویل ها دریافت کرد، کویل های DX، یکی از گزینه های اصلی سازندگان دستگاه های سرمایشی و گرمایشی می باشد. در ادامه به معرفی مزایای سیستم انبساط مستقیم پرداخته شده است.
- کاهش مسیر انتقال حرارت یا برودت سبب کاهش اتلاف انرژی در دستگاه های انبساط مستقیم می شود.
- هزینه های نصب و راه اندازی این دستگاه ها به نسبت مدل های آبی پایین تر است، زیرا نیاز به نصب تجهیزات انتقال آب و پمپ وجود نخواهد داشت.
- هزینه های تعمیر و نگه داری به دلیل حذف آب از مدار دستگاه های سرمایش و گرمایش، کاهش پیدا خواهد کرد.
- انتقال مستقیم مبرد، راندمان سرمایشی و گرمایشی دستگاه را بالا برده و دستگاه هایی که به این شیوه ساخته می شوند، بازدهی بیش تری خواهند داشت.
انواع سیستم های انبساط مستقیم
عملکرد کویل های انبساط مستقیم در سرمایش و گرمایش به نحوی است که راندمان تهویه مطبوع را ارتقا داده و به همین دلیل در طیف گسترده ای از دستگاه های تهویه مطبوع، شاهد استفاده از آن هستیم. انواع سیستم های انبساط مستقیم در ادامه این بخش معرفی شده اند.
سیستم انبساط مستقیم VRF
سیستم وی آر اف یکی از معروف ترین انواع سیستم های انبساط مستقیم است که به صورت سرمایشی و گرمایشی قابل استفاده می باشد. VRF دارای دو بخش یونیت بیرونی و درونی است که توسط لوله های مسی حاوی مبرد به یکدیگر متصل می شوند. یونیت بیرونی، دارای کمپرسور، کندانسور و اواپراتور می باشد و مبرد در این چرخه دچار افزایش یا کاهش دما می شود. در ادامه با ورود مبرد خنک یا گرم به یونیت داخلی و جریان یافتن هوا بر روی آنها توسط فن ها، هوا خنک یا گرم شده و به محیط وارد می شود. این سیستم انبساط مستقیم قادر به تامین سرمایش و گرمایش به صورت همزمان می باشد و یکی از نوین ترین انواع تجهیزات سرمایشی و گرمایشی محسوب می شود. برای کسب اطلاعات دقیق تر در این حوزه و خرید قسطی این دستگاه می توانید به مطلب وی آر اف مراجعه کنید.
چیلر و هواساز انبساط مستقیم
چیلر تراکمی و هواساز را نیز می توان با استفاده از کویل های انبساط مستقیم مورد استفاده قرار داد. در دستگاه هواساز می توان از کویل های DX به جای کویل های آبی استفاده کرد و به این شیوه راندمان سرمایش و گرمایش را افزایش داد. چیلر به عنوان دستگاه خنک کننده، دمای مبرد را کاهش می دهد و آن را وارد اواپراتور انبساط مستقیم دستگاه هواساز می کند. به این شیوه سرمایش به کمک چیلر با بازدهی بالاتر و کمترین اتلاف انرژی به انجام می رسد.
روف تاپ پکیج انبساط مستقیم
پکیج پشت بامی یا روفتاپ پکیج که ترکیبی از چیلر هواخنک و هواساز می باشد، می تواند به شکل سیستم تهویه مطبوع انبساط مستقیم طراحی شود. استفاده از کویل های انبساط مستقیم در بخش هواساز این دستگاه، می تواند ضمن کاهش هزینه های مصرف انرژی، بازدهی سیستم تهویه مطبوع را افزایش دهد. با خرید روف تاپ پکیج می توانید از سرمایش و گرمایش به کمک کویل های انبساط مستقیم استفاده کرده و از مزیت هایی چون اشغال فضای کم و هزینه های مناسب مصرف انرژی بهره ببرید.
داکت اسپلیت انبساط مستقیم
داکت اسپلیت از دیگر دستگاه های تهویه مطبوعی است که با ساختار انبساط مستقیم کار می کند. یونیت بیرونی و درونی دو بخش تشکیل دهنده این سیستم هستند و مبرد با انتقال مستقیم بین این دو بخش، سرمایش و گرمایش محیط را انجام می دهد. برخلاف سیستم وی آر اف و روفتاپ پکیج، داکت اسپلیت به صورت مستقل و برای هر واحد یه یک یونیت بیرونی و درونی مجزا نیاز دارد.
نتیجه آنکه
سیستم تهویه مطبوع انبساط مستقیم، نوع خاصی از طراحی سیستم های سرمایشی و گرمایشی است که با استفاده از سیکل تبرید تراکمی کار می کنند. در این ساختار به جای استفاده از سیال واسط که آب می باشد، مبرد به طور مستقیم به یونیت های داخلی وارد می شود و تهویه مطبوع را به انجام می رساند. چنین ساختاری سبب کاهش اتلاف انرژی و بهبود سرمایش و گرمایش به کمک این دستگاه ها می شود. انواع سیستم های تهویه مطبوع نظیر VRF، هواساز، روف تاپ پکیج و داکت اسپلیت قابلیت استفاده از کویل انبساط مستقیم را دارند. عملکرد کویل های انبساط مستقیم به نحوی است که استفاده از آنها در ساخت دستگاه های سرمایشی و گرمایشی توجیه اقتصادی داشته و برای کاربران گزینه ای به صرفه و کاربردی خواهد بود.
سوالات متداول
کویل dx چیست؟
کویل انبساط مستقیم به نوعی از مبدل های حرارتی ساخته شده از جنس مس گفته می شود که مبرد به طور مستقیم وارد آنها شده و برای سرمایش و گرمایش مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای کویل انبساط مستقیم چیست؟
کاهش هزینه های مصرف انرژی به دلیل کمتر شدن میزان اتلاف آن، بالا رفتن راندمان کاری و کیفیت سرمایش و گرمایش، کاهش هزینه های نصب و راه اندازی و بی نیازی به تجهیزات انتقال آب نظیر پمپ و … از مهم ترین مزیت های کویل های انبساط مستقیم می باشد.
انواع سیستم های انبساط مستقیم کدامند؟
دستگاه هایی نظیر چیلر تراکمی و هواساز، روف تاپ پکیج، سیستم وی آر اف و داکت اسپلیت در دسته معروف ترین انواع سیستم های انبساط مستقیم جای دارند.
